سه گروه ادمها در جمع مال
سه گروه ادمها در جمع مال
مقدمه :
در لسان روایت خیلی وقتها خیلی چیزها را به طبقات و صنفهای مختلفی تقسیم می کنند . مثلا ملائکه چند صنفند .. انبیاء چند صنفند .. مردم چند صنفند .. علما چند صنفند و غیره ..
نمونه :
· عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ یُونُسَ عَنْ جَمِیلٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ یَغْدُو النَّاسُ عَلَى ثَلَاثَةِ أَصْنَافٍ عَالِمٍ وَ مُتَعَلِّمٍ وَ غُثَاءٍ فَنَحْنُ الْعُلَمَاءُ وَ شِیعَتُنَا الْمُتَعَلِّمُونَ وَ سَائِرُ النَّاسِ غُثَاءٌ ../ الکافی ج1 34
· مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَکَمِ عَنِ الْعَلَاءِ بْنِ رَزِینٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِی حَمْزَةَ الثُّمَالِیِّ قَالَ قَالَ لِی أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع اغْدُ عَالِماً أَوْ مُتَعَلِّماً أَوْ أَحِبَّ أَهْلَ الْعِلْمِ وَ لَا تَکُنْ رَابِعاً فَتَهْلِکَ بِبُغْضِهِمْ
· عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ وَ اللَّهِ إِنَّ فِی السَّمَاءِ لَسَبْعِینَ صِنْفاً مِنَ الْمَلَائِکَةِ لَوِ اجْتَمَعَ عَلَیْهِمْ أَهْلُ الْأَرْضِ کُلُّهُمْ یُحْصُونَ عَدَدَ صِنْفٍ مِنْهُمْ مَا أَحْصَوْهُمْ وَ إِنَّهُمْ لَیَدِینُونَ بِوَلَایَتِنَا / بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، ج26، ص: 340
با حفظ مقدمه
رَسُولَ اللَّهِ ص : یَکُونُ أُمَّتِی فِی الدُّنْیَا عَلَى ثَلَاثَةِ أَطْبَاقٍ :
· یک : أَمَّا الطَّبَقُ الْأَوَّلُ فَلَا یُحِبُّونَ جَمْعَ الْمَالِ وَ ادِّخَارَهُ- وَ لَا یَسْعَوْنَ فِی اقْتِنَائِهِ وَ احْتِکَارِهِ- وَ إِنَّمَا رِضَاهُمْ مِنَ الدُّنْیَا سَدُّ جَوْعَةٍ وَ سَتْرُ عَوْرَةٍ- وَ غِنَاهُمْ فِیهَا مَا بَلَغَ بِهِمُ الْآخِرَةُ- فَأُولَئِکَ الْآمِنُونَ الَّذِینَ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ-
· دو : وَ أَمَّا الطَّبَقُ الثَّانِی- فَإِنَّهُمْ یُحِبُّونَ جَمْعَ الْمَالِ مِنْ أَطْیَبِ وُجُوهِهِ وَ أَحْسَنِ سَبِیلِهِ- یَصِلُونَ بِهِ أَرْحَامَهُمْ وَ یَبَرُّونَ بِهِ إِخْوَانَهُمْ- وَ یُوَاسُونَ بِهِ فُقَرَاءَهُمْ- وَ لَعَضُّ أَحَدِهِمْ عَلَى الرَّضِیفِ - أَیْسَرُ عَلَیْهِ مِنْ أَنْ یَکْتَسِبَ دِرْهَماً مِنْ غَیْرِ حِلِّهِ- أَوْ یَمْنَعَهُ مِنْ حَقِّهِ أَنْ یَکُونَ لَهُ خَازِناً إِلَى حِینِ مَوْتِهِ- فَأُولَئِکَ الَّذِینَ إِنْ نُوقِشُوا عُذِّبُوا وَ إِنْ عُفِیَ عَنْهُمْ سَلِمُوا-
· سه : وَ أَمَّا الطَّبَقُ الثَّالِثُ فَإِنَّهُمْ یُحِبُّونَ جَمْعَ الْمَالِ مِمَّا حَلَّ وَ حَرُمَ- وَ مَنْعَهُ مِمَّا افْتُرِضَ وَ وَجَبَ- إِنْ أَنْفَقُوهُ أَنْفَقُوهُ إِسْرَافاً وَ بِدَاراً - وَ إِنْ أَمْسَکُوهُ أَمْسَکُوهُ بُخْلًا وَ احْتِکَاراً- أُولَئِکَ الَّذِینَ مَلَکَتِ الدُّنْیَا زِمَامَ قُلُوبِهِمْ حَتَّى أَوْرَدَتْهُمُ النَّارَ بِذُنُوبِهِم ../ بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، ج74، ص: 187
پیامبر «ص»: امّت من در دنیا سه گروهند ( از جهت مال و ثروت ) :
یک : دوستار گرد آوردن و ذخیره کردن مال نیستند، و در فراهم آوردن و احتکار کردن آن تلاش نمىکنند؛ و آنچه از دنیا مایه خرسندى ایشان است، خوردن به اندازه رفع گرسنگى و پوشیدن براى پوشاندن خود است. و بهرهمندى ایشان از مال به آن است که آنان را (با زندگیى ساده) به آخرت رساند. اینان کسانیند که (در آن جهان) آسوده خاطرند، نه ترسى دارند و نه در اندوه به سر مىبرند.
دو : کسانى هستند که مال را از پاکیزهترین راهها گرد مىآورند، و با بخشیدن آن به خویشاوندان صله رحم مىکنند، و آن را به برادران خود مىدهند، و مقدارى از مال خویش را به فقیران مىبخشند؛ در نزد اینان خاییدن سنگ داغ آسانتر است از کسب یک درهم از راه حرام، یا نپرداختن حقّ مال، یا نگاهدارى مال تا دم مرگ؛ و این گروه (با وضعى که گفته شد)، اگر با دقّت به حسابشان رسیدگى شود دچار عذاب مىشوند، و اگر مورد عفو قرار گیرند، جان سالم به در مىبرندو
سه : آن کسانند که جمعآورى مال را از حرام و حلال دوست مىدارند، و حقوق واجب مال را نمىپردازند؛ اگر انفاق کنند از روى اسراف است و شتابناک، و اگر آن را نگاه دارند از روى بخل است و احتکار؛ اینانند که دنیا افسار آنان را به دست گرفته است، و مىبرد تا (به دلیل این همه گناه) به دوزخشان درافکند ../
